آشنایی با اصطلاحات رایج در طراحی خودرو های امروزی

@قسمت اول@
@تولید یک خودرو از لحظه قلم به دست گرفتن طراح و رسم اولین ایده ها تا خداحافظی آن از خط تولید، داستانی طولانی و پرفراز و نشیب دارد. اگر عمر یک خودرو را از لحظه ورود به چرخه تولید تا خاتمه به طور متوسط بین سه تا پنج سال در نظر بگیریم، همواره حضور تیم طراحی پررنگ و محسوس است، چرا که پس از ورود نسل جدید هر خودرو، تیم طراحی وظیفه ای به مراتب حساس تر پیش رو دارد و آن، چیزی نیست جز به روز نگه داشتن، ایجاد جذابیت ظاهری دوچندان برای مشتریان و البته حفظ مقام در بازارهای پررقابت جهانی تا زمان جایگزینی نسل بعدی. شاید شما خوانندگان محترم تا حدودی با اصطلاحات علم طراحی خودرو که این روزها به کرات شنیده می شود آشنا باشید، اصطلاحاتی که در بسیاری موارد به جهت شناخت کافی افراد، تعاریفی نادرست از آ ن ها ارایه می شود. در ادامه ضمن بررسی و تشریح هر یک از موارد و فعالیت هایی که توسط تیم طراحی یک شرکت انجام می گیرد، با ارایه مثال هایی، شما را هرچه بیش تر با واژه های طراحی آشنا می کنیم. 

@طراحی ایده ای یا مفهومی(concept design) 
شرکت های خودروسازی در سراسر دنیا بر اساس سیاست های تکوین و طراحی محصولات خود در قالب تعریف پروژه های تحقیقاتی و در زمان های خاص، اقدام به طراحی، ایده پردازی و ساخت نمونه های اولیه (پروتوتایپ) یا اصطلاحا "ماک آپ " میکنند. پروتوتایپ، مدلی در ابعاد واقعی است با کلیه جزییات که می تواند قابلیت حرکت داشته یا ثابت باشد. ماک آپ مدلی است در ابعاد واقعی، اما فاقد هر گونه عملکرد و صرفا پوسته ظاهری خودرو را شامل شده که در اغلب موارد جهت بررسی فرم و طرح(استایل) خودرو ساخته می شود. 

@هدف از نمایش خودروهای مفهومی 

هدف از نمایش خودروهای مفهومی، اول نمایش توانمندی و به نوعی قدرت نمایی شرکت در برابر رقبا، دوم بررسی و تحلیل بازخورد بازار و مشتریان در برابر طرح های آینده شرکت و سوم تمرین برای آمادگی و به روز بودن تیم طراحی است. اما در این بین مهم ترین هدف شرکت ها از ارایه کانسپت یا طرح مفهومی را میتوان سنجش میزان علاقه مندی بازدیدکنندگان نسبت به ایده های جدید دانست تا بر اساس آن، نسبت به اجرایی شدن یا نشدن یک پروژه تصمیم گیری کنند. بر خلاف تصور عموم، خودروهای مفهومی در بسیاری موارد حتی به مرحله بررسی و امکان سنجی ساخت نیز نمی رسند و پس از نمایش در یک یا چند نمایشگاه بین المللی به بایگانی دپارتمان طراحی سپرده می شوند، هرچند برخی ایده های به کارگرفته شده در همین بخش، می توانند برای محصولات آینده مورد استفاده قرار گیرند، همانند کانسپت مرسدس F200 در سال 1996 که هویت جدید نسل کلاس "اس " در سال 2000 را پایه گذاری کرد. 

با ما همراه باشید :
goldenroad.blogsky.com
@قسمت دوم@
@بازطراحی یا ر یدیزاین( Redesign) 

در علم طراحی خودرو، یک محصول جدید با عنوان new design (طرح جدید) شناخته می شود، پس طراحی جدید، برای خودرویی طراحی می گردد که تا روز معرفی، در فهرست محصولات یک شرکت وجود نداشته باشد. به عنوان مثال کیا "موهاوی " یا بنز CLA در زمان معرفی به عنوان محصول جدید معرفی شدند، چرا که نسل اول از کلاس خود در شرکت مادر محسوب می شدند. در فرایند بازطراحی، پیکره کلی خودرو، چیدمان فضای داخلی، طراحی ادوات داخل اتاق و تمامی جزییات بدنه به طور کامل مجددا طراحی می شود، تا آن جا که می توان گفت نکات مشترک ظاهری بین دو نسل از یک خودرو (فارغ از هویت و چهره) نزدیک به صفر است، هرچند مواردی چون اهرم های راهنما، کلید کنترل شیشه ها و حتی سیستم تهویه و... می تواند از نسل قبل برداشته شود، همانند آ نچه در دو نسل مزدا 3 شاهد هستیم.
به طور معمول طول عمر هر نسل از یک خودرو بین پنج تا هفت سال (به جز موارد خاص) است و پس از آن نسل جدید (بازطراحی) خودرو معرفی می شود. اما شایان توجه است که بر خلاف باور عموم پلاتفرم (شامل مجموعه موتور، سیستم تعلیق، گیربکس و دیفرانسیل) خودرو هم زمان با هر بازطراحی تغییر نمی کند، بلکه در هر دو نسل یک بار تغییر می یابد، چراکه هزینه بسیار بالایی برای شرکت به همراه داشته و تغییر کوتاه مدت به هیچ وجه صرفه اقتصادی ندارد، هرچند برخی اصلاحات بنا به ضرورت روی آن انجام می گیرد به خصوص در بخش ایمنی سازه شاسی، آلایندگی موتور و مصرف بهینه؛ این قانون مختص به شرکت خاصی نمی شود. اگر 405 را در بخش های پلاتفرمی، با سمند یکسان فرض کنیم، بهترین مثال برای این بخش، طراحی سمند است که با طرح ظاهری پژو 405 باوجود اشتراکات در قسمت های فنی، تفاوت اساسی دارد. مرسدس کلاس "سی " نسل دو و سه، نیز مثال دیگری در این بخش است.


@️فیس لیفت جزئی یا به روز رسانی جزئی( (Minor Facelift )

سطح تغییرات در این مرحله، منحصر به گرافیک و چیدمان داخل چراغ ها، جلو پنجره، سپرها و بعضا آیینه های جانبی می شود، ضمن این که در فضای داخل اتاق نیز تغییرات چیدمان کلیدهای کنسول میانی داشبورد و گاهی تغییر فرم غربیلک فرمان به همراه رنگ بندی های جدید ادوات داخل نیز انجام می شود. 
معمولا به روزرسانی جزئی، به فاصله شش ماه تا دو سال پس از معرفی اولیه خودرو صورت می گیرد و در طول حیات یک مدل، بین یک تا سه مرحله روی آن فیس لیفت صورت می گیرد. شاید یکی از بهترین مثال ها برای این بخش را بتوان سمند ا ل ایکس و اس ای دانست. مثال خوب بعدی، دوو ریسر است که در اولین نسل، صرفا نمونه تغییربدنه یافته ( re-badge ) از اوپل کادت بود، اما در سری دوم فیس لیفتی کلی داشت و با ترکیبی از دماغه پونتیاک ارایه شد و سرانجام در سومین فی سلیفت کلی، با نام سی یلو معرفی و البته هنوز با فیس لیفت های جزئی در برخی بازارها ارایه می شود. فیس لیفت جزئی و قوانین و محدودیت های آن در تمامی شرکت ها تقریبا در یک سطح اعمال می شوند و نام و برند سازنده تاثیری در میزان تغییرات ندارد. 
با ما همرا باشد:

goldenroad.blogsky.com
@قسمت سوم@

@فیس لیفت کلی یا به روزرسانی کلی( Major Facelift )
این مرحله از تغییرات به فاصله یک یا دو سال پس از تولید خودرو اعمال می شود. تیم طراحی در این مرحله، تغییرات کاملی در ناحیه دماغه خودرو شمال سپر، چرا غها، در موتور، آیینه های جانبی، پوشش رکاب زیر در ها، سپر عقب، چیدمان داخلی چراغ های عقب، در صندوق بار و بعضا گلگیرهای جلو اعمال می کنند. نکته مهم در این بخش، ثابت و بدون تغییر ماندن گلگیرهای عقب و چارچوب درها و سازه اتاق بوده که علت اصلی، هزینه سرسام آور آن است. از آن جا که هریک از گلگیر های عقب خودرو معمولا با ستون های عقب، ریل سقف و بخشی از سازه و چارچوب جانبی به صورت یک تکه ساخته می شوند، لذا هرگونه تغییر در این بخش به دلیل هزینه بالا منتفی است. برای روشن شدن این موضوع کافی است نگاهی به فیس لیفت پژو پارس (از 405)بنز اس ال تایپ R230 سال 2008 یا پژو 207 وطنی )فیس لیفت (206 وپراید 132) بیندازید تا به راحتی یکسان بودن حجم تغییرات را متوجه شوید. 
البته در این بین به موارد استثنا (تغییراتی پرهزینه اما نتیجه ای دور از انتظار) همانند فیس لیفت نسل جدید مرسدس کلاس( 2013) E باید اشاره کنیم. 
خودروی مورد نظر بیش ترین حجم تغییرات ظاهری را در بین محصولات مرسدس بنز تا به امروز داشته، ضمن اینکه یکی از گران ترین فی سلیفت های دنیا با سرمایه گذاری به مبلغ 10 میلیون یورو محسوب می شود که بخشی از مهم ترین علل این هزینه هنگفت، تغییرات قالب و پرس گلگیرها و درهای عقب بوده است. 

@تغییر برند( re-badge) 

این اتفاق، یعنی انتقال نام و برند یک خودرو به نامی دیگر بر اساس توافقات و استراتژی های بازاریابی و فروش، آن هم با تفاوت های اندک در طراحی ظاهری خودرو، از گذشته دور تا به امروز در صنعت خودرو متداول و مرسوم بوده است. گفته می شود تفکر رایج برای اولین بار نزدیک به 80 سال پیش توسط جنرال موتورز پایه گذاری و به مرور در دنیای خودرو همه گیر شد! اگر بخواهیم مثالی ملموس در این رابطه بیاوریم شاید بهترین آن، دو خودروی بیوک و شورولت ایران باشد که سال ها پیش در کشورمان تولید می شد و به جز برخی تفاو تهای اندک در طراحی داخلی و خارجی، کاملا مشابه یکدیگر بودند. امروزه نیز بسیاری از مدل های صندوق دار و شاسی بلند آمریکایی همانند کادیلاک اس کالاد و جمس یوکان یا برندهای شرقی مانند تویوتا لندکروزر و لکسوس سری ال ایکس و حتی اروپایی همچون مینی ون بنز سیتان و رنو کانگو تویوتا جی تی 86 و ساین اف آراس، رنو و داچیا لوگان و... از جمله مثال های بارز در این زمینه هستند که در حد تغییرات در آ نها، معمولا از آرم و نشان خودرو تا سپرها، چرا غهای جلو و جلوپنجره را در بر می گیرد، مانند حالتی که بین سه شرکت سیتروئن، پژو و تویوتا شکل گرفته است. البته لازم به توضیح است در برخی از موارد و تحت شرایطی، تغییرات صرفا به نشان خودرو ختم می شود، مانند آن چه سا لهاست بین دو شرکت اوپل و واکسهال در حال انجام است.
پایان
goldenroad.blogsky.com